Một ngày ở Phiêng Lơi

Lần đầu tiên đặt chân đến bản văn hóa du lịch Phiêng Lơi, xã Thanh Minh (TP Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên), tôi thực sự ấn tượng bởi cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, hữu tình của núi rừng Tây Bắc và được đắm mình trong không gian văn hóa của dân tộc Thái.

Với 53 hộ dân tộc Thái và 253 nhân khẩu, bản văn hóa du lịch Phiêng Lơi từ lâu đã được nhiều du khách biết đến với những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của người Thái đen. Theo tiếng địa phương, “Phiêng” nghĩa là vị trí bằng phẳng, còn “Lơi” là cách nói chệch đi của từ “lâu đời”. Tên bản Phiêng Lơi hàm chứa ước mong cuộc sống định cư ổn định, dài lâu của người dân nơi đây. Cũng giống như nhiều bản người Thái khác ở Điện Biên, người dân Phiêng Lơi làm nhà sàn ở vị trí lưng tựa vào đồi, núi, mặt tiền hướng ra sông, suối hoặc cánh đồng theo nguyên lý “sơn chầu thủy tụ”. Từ xa trông lại, bản Phiêng Lơi giống như một bức tranh thủy mặc với những nếp nhà sàn truyền thống của người Thái nằm san sát nhau bên dòng Nậm Rốm hiền hòa, bao quanh là núi rừng hùng vĩ trùng trùng điệp điệp. Nổi bật trên nền xanh của cây cối và bầu trời là những nếp nhà sàn nhỏ xinh còn giữ nguyên nét kiến trúc truyền thống.

Với chất giọng mộc mạc, hồn hậu, chị Quàng Thị Nơi – một người dân ở bản Phiêng Lơi nói với chúng tôi: “Ẩm thực đồng bào Thái ở đây cũng độc đáo lắm. Đến Phiêng Lơi mà chưa dùng cơm, chưa chạm chén là chưa trọn tình với người Phiêng Lơi đâu”! Theo chị Nơi, nguyên liệu và các loại gia vị dùng trong tất cả các món ẩm thực ở đây đều là những sản vật của núi rừng, từ ngọn rau, cọng hành đến các loại thịt, cá đều do chính bàn tay của người dân địa phương nuôi trồng và được chế biến theo đúng cách thức truyền thống của người Thái. Cùng uống những ly rượu sắn thơm nồng, du khách sẽ được tận hưởng những món ăn do tự tay người dân trong bản làm như măng đắng chấm chẩm chéo, thịt trâu chấm nậm pịa, cá suối nướng, rau bồ công anh xào, cỏ mần trầu luộc chấm muối ớt, nụ dong riềng luộc hoặc xào… và đặc biệt là món nộm với nguyên liệu chính là nụ và ngọn cây hoa ban cùng với cỏ bợ, rau má- một “đặc sản ẩm thực” của dân tộc Thái.

Anh Lường Văn Trường, Trưởng bản Phiêng Lơi cho biết: Hiện nay, cả bản đã có hơn 30 hộ dân tham gia loại hình du lịch văn hóa cộng đồng, trong đó có 15 người đã được tập huấn nâng cao nhận thức về loại hình du lịch này. Bên cạnh đó, Phiêng Lơi thường xuyên duy trì đội văn nghệ truyền thống với gần 20 người. Ban ngày họ là những người nông dân chân chất làm nương, chăn nuôi, trồng trọt, chiều về tập hợp lại và tự luyện tập, chỉnh sửa những làn điệu múa, điệu khèn truyền thống. Để rồi khi có khách du lịch thập phương hay mỗi dịp tết đến xuân về họ lại cùng nhau cất cao lời ca tiếng hát, cùng thả hồn theo tiếng khèn, điệu xòe truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa quê hương.